هفت مزاحم صنعت آلومینیوم

باشگاه آلومینیوم- نحوه عرضه در بورس کالا، نوع رقابت، قیمت‌گذاری، تامین انرژی و مواد اولیه و در نهایت میزان صادرات و خام‌‌‌فروشی ازجمله مهم‌ترین معضلات این صنعت به حساب می‌‌‌آیند. برداشت از معادن جدید و پرعیار و تامین مواد اولیه در داخل کشور، تا حد زیادی می‌تواند مشکلات صنعت نقره‌‌‌ای را سامان بخشد و مانع خروج ارز از کشور نیز شود.

عضو هیات‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران اظهار کرد: برای سال ۱۴۰۲ انتظار می‌رفت که میزان عرضه‌ها بهبود یابد و باتوجه به اینکه در نرخ ارز افت و خیز چندانی وجود نداشت چه‌بسا انتظار کاهش قیمت نیز وجود داشت و از طرفی  چون قیمت‌های جهانی آلومینیوم نیز روند نزولی داشت، بازار داخلی می‌توانست شرایط بهتری داشته باشد و قیمت‌های داخلی نیز نسبت به شرایط فعلی کمتر تعیین شوند. این در حالی است که کمبود عرضه‌ها موجب شد رقابت داخلی افزایش یابد و این نوع رقابت اجازه ندهد که قیمت‌ها به تعادل برسد و متناسب با نرخ ارز و قیمت جهانی روند کاهشی را در پیش بگیرد. در هفته‌های اخیر نیز مقاومت بازار شکسته شد و بازار اندکی به تعادل رسید و قیمت‌ها کاهشی شدند.

شاهد آن بودیم که عرضه‌کننده‌ها میزان عرضه‌های خود را نیز کاهش دادند تا رقابت حداقلی باقی بماند و به نحوی مانع کاهش قیمت‌ها شوند، بنابراین مقاومت از جانب عرضه‌کننده‌ها برای کاهش قیمت‌ها وجود دارد و بررسی و رصد عرضه‌های هفتگی میزان کاهش عرضه در بورس‌کالا برای کنترل قیمت را به خوبی نشان می‌دهد. آریا صادق‌‌‌نیت‌‌‌حقیقی افزود: به هر حال افرادی که سعی داشتند رقابت کاذب ایجاد کنند دست از مقاومت کشیده‌اند و سهمیه‌بندی‌ها نیز به نوعی کارساز بوده است و در نتیجه قیمت‌ها روند نزولی را در پیش گرفته‌اند. فرمولی که بورس‌کالا مبنا قرار داده به نوعی کاهش قیمت‌ها را کندتر کرده است و حداقل رقابتی را منظور می‌کند که بعد از آن مشتری‌ها برسر قیمت با یکدیگر رقابت می‌کنند. به طور کلی تا به امروز قیمت‌ها روند نزولی داشتند و به نوعی صنعتگران توانستند که مواد اولیه موردنیاز خود را کم و بیش تهیه کنند. وی در ادامه گفت: با توجه به دستوراتی در خصوص کاهش مصرف برق برای تابستان سال‌جاری پیش‌بینی می‌‌‌شد که افت تولید نیز در واحدهای تولیدی اتفاق بیفتد  و به دلیل کاهش تولید در اسملترها، عرضه در بورس‌کالا نیز روند کاهشی داشته باشد، اما عددی که عرضه می‌کنند بخشی از میزان تولید آنهاست و نمی‌توان همه آن را به موضوع کاهش تولید نسبت داد که مقاومت می‌کنند تا قیمت پایین نیاید.

متاسفانه سال گذشته عدد قابل‌توجهی صادرات آلومینیوم خالص برای کشور به ثبت رسید و در واقع میزان قابل‌توجهی خام‌فروشی انجام شد، سال گذشته چیزی حدود ۶۳‌درصد میزان تولیدات صادر شد و موضوع قابل اهمیت این است که این صادرات ارزان‌تر از قیمت داخل انجام شده است و رقیب ما در خارج از ایران مواد اولیه ارزان‌‌‌تری را در اختیار داشته است. این مساله یک مشکل تکراری بوده که همواره بارها این معضل را اعلام کردیم، اما متاسفانه تا به امروز حل نشده و چاره‌ای اندیشیده نشده است و روند صادرات همچنان ادامه دارد. عضو هیات‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران تاکید کرد: سازمان ایمیدرو ملزم کرده است که واحدهای تولیدی و اسملترها برای تامین ارز موردنیاز به تهاتر و صادرات روی آورند و این در حالی است که میزان صادرات بیش از میزان ارز موردنیاز برای تامین مواد اولیه آنهاست. صادرات محصولات آلومینیومی به همین دلیل با مشکل مواجه شده است و به دلیل تحریم‌ها و مشکلات بانکی و تبادلات ارزی و گرفتن ضمانت‌نامه و LC در بازارهای جهانی تحت فشار بوده‌ایم و قیمت بالای مواد اولیه نیز امکان رقابت را از صنعتگران ایرانی گرفته است و تیر خلاص را تعهدات ارزی به صادرات شلیک کرده است که در بورس‌کالا با دلار آزاد که اگر قیمت بعد از رقابت را در نظر بگیریم باید مواد اولیه خریداری شود و ارز حاصل از آن که به سختی به دست می‌آید به نرخ دولتی تحویل دولت داده شود و به نوعی صادرات محصولات نهایی را نشدنی می‌کند.

صادق‌‌‌نیت‌‌‌حقیقی در ادامه عنوان کرد: پیش‌بینی می‌شود که صادرات در صنایع بالادستی همچنان ادامه داشته باشد و هیچ اراده‌ای برای کنترل آن وجود ندارد و خام‌فروشی همچنان ادامه خواهد داشت و امید می‌رود که دولتمردان بتوانند آن را کنترل کنند و نیازی را که صنعت دارد محدود کنند و اجازه دهند تا عرضه‌ها به اندازه کافی در داخل انجام شود و صنعت داخلی را در تهیه مواد اولیه در مضیقه قرار ندهند و صادرکنندگان بتوانند مواد اولیه را به قیمت مناسب‌تری تهیه کنند و صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالاتر به همراه اشتغال‌زایی بیشتر رونق بگیرد. امید می‌رود که تا انتهای سال‌جاری این مهم محقق شود و دولتمردان این موضوع را جدی بگیرند.

در ادامه وی خاطرنشان کرد: عمده نیاز صنعت آلومینیوم به آلومیناست که برق مصرفی آن و نیروی کار نیز در داخل کشور وجود دارد. کمتر از ۲۰‌درصد آلومینای موردنیاز صنعت در جاجرم تامین می‌شود و اکنون به بوکسیت کم‌عیار رسیده است و در واقع در جاجرم نیز بوکسیت کم‌عیار استحصال می‌شود، چراکه این معدن به لایه‌های ضعیف‌تر رسیده است. آینده‌ای که جاجرم در حال برنامه‌ریزی آن بود اکتشاف معدن جدید بود.

در حال حاضر کشور به شدت نیاز به این معدن و مواد اولیه آن دارد و تعطیل بودن آن موجب می‌شود که ارز قابل‌توجهی برای تامین مواد اولیه و بوکسیت از کشور خارج شود. از طرفی به دلیل شرایط تحریمی حاکم بر کشور، تامین آلومینا در رقابت با سایر کشورها کار سختی به حساب می‌آید و همان مشکلاتی که در صنایع پایین‌دستی با آن مواجه هستیم صنایع مادر نیز با معضلات مشابهی دست و پنجه نرم می‌کنند. بنابراین شرکت‌های بزرگ نمی‌توانند به طور مستقیم وارد معامله شوند و به ناچار باید از طریق واسطه آلومینای موردنیاز را تامین کنند و این مسیر قیمت را برای تولیدکننده داخلی بالا می‌برد و موجب خروج ارز زیادی از کشور می‌شود. 

عضو هیات‌مدیره سندیکای صنایع آلومینیوم ایران یادآور شد: این نوع مسائل باعث می‌شود که به موضوع سرمایه‌گذاری توجه ویژه‌ای کنیم.

وی در پایان گفت: موضوع دیگری که به عامه صنعت در شرایط فعلی مربوط می‌شود مساله نیروی کار بوده، چرا که صنعت مملکت با کمبود نیروی کار مواجه است. از طرفی نرخ بیکاری در کشور پایین نیست و از طرف دیگر تولیدکننده‌ها برای جذب نیرو با مشکل مواجه هستند و این نشان‌دهنده آن است که مشکلی در این بین هست که به رغم بیکاری نیروی کار آماده وجود ندارد. مشکل اصلی مربوط به شغل‌های کاذب و درآمدهای اتفاقی می‌شود که باید عارضه‌‌‌یابی شود و به صورت جدی به آن پرداخت. شاید یک راهکار این باشد که در این شرایط وزارت کار و امور اجتماعی از پرداخت بیمه بیکاری خودداری کند چرا که بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند دست از کار در کارخانه‌ها بکشند و بیمه بیکاری دریافت کنند و به کارهای کاذب و درآمدهای اتفاقی بپردازند. در واقع این موضوع به یک رقیب برای صنعت و تولید مملکت تبدیل شده است و باید به طور جدی به این موضوع پرداخته شود.

منبع: دنیای اقتصاد