باشگاه آلومینیوم: روندهای حاکم بر فضای اقتصادی و تاکید بر تحقق توسعه پایدار، بر روند تولید و مصرف بسیاری از کالاهای اساسی ازجمله آلومینیوم تاثیرگذار بوده و بر همین اساس منجر به ایجاد رفتار صعودی در روند عرضه و تقاضای این فلز شده است. روند فزاینده تولید و مصرف آلومینیوم در جهان طی دهههای اخیر، حکایت از نقش پررنگ و روزافزون این فلز در زندگی بشر دارد و تغییرات اقتصادی و تکنولوژیکی نیز به عنوان عاملی پیشران برای حرکت صعودی این روند مطرح بودهاند.
در ایران به عنوان یکی از کشورهای مطرح معدنی و فلزی جهان نیز صنعت آلومینیوم روند روبهرشدی را طی سالیان گذشته طی کرده است و اسملترهای آلومینیومی، نقش بسزایی در اشتغالزایی و رونق اقتصادی کشور ایفا کردهاند. از جمله این اسملترها، میتوان به شرکت آلومینیوم المهدی اشاره کرد که همواره به عنوان یکی از شرکتهای پیشرو در تولید آلومینیوم شناخته شده و در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با رژیم غاصب صهیونیستی نیز عملکرد قابل قبولی را از خود بر جای گذاشته است. پایگاه خبری فلزاتآنلاین با هدف بررسی عملکرد این اسملتر آلومینیومی در ایام جنگ تحمیلی اخیر، گفتوگویی با حمید رجبپور، مدیرعامل و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت آلومینیوم المهدی تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
شرکت آلومینیوم المهدی در زمان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با رژیم صهینونیستی چه تمهیداتی را با هدف حفظ فعالیت خود اندیشید؟
شرکت آلومینیوم المهدی در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی، درست همانند روزهای دفاع مقدس، با روحیهای جهادی و انقلابی تمهیداتی اندیشید که نه تنها چرخ صنعت کشور متوقف نشود بلکه تولید به عنوان یک سنگر اقتصادی همچنان برافراشته بماند. در شرایطی که منطقه و جهان با تنشهای سیاسی و اقتصادی مواجه بود، شرکت آلومینیوم المهدی توانست با تکیه بر خوداتکایی و برنامهریزی راهبردی، نه تنها در مسیر تولید باثبات گام بردارد بلکه الگویی از مقاومت صنعتی و توسعه پایدار ارائه دهد. ما همانند دوران دفاع مقدس، کارخانه را به یک سنگر اقتصادی تبدیل کردیم. با آمادهباش کامل شیفتها، ذخیرهسازی استراتژیک مواد اولیه و ایجاد ساختار پدافند غیرعامل صنعتی، حتی یک لحظه چرخه تولید متوقف نشد. پیام ما روشن بود: «دیگهای احیای المهدی هرگز خاموش نخواهند شد». نخستین اقدام، ایجاد ساختار فوقالعاده پدافند غیرعامل صنعتی و ایجاد کمیته مدیریت بحران و انجام مانورها در این خصوص بود؛ به گونهای که تداوم تولید در شرایط بحران تضمین شود. همزمان، تیمهای فنی و عملیاتی در شیفتهای متوالی با نظام آمادهباش کامل مستقر شدند تا کوچکترین وقفهای در تولید آلومینیوم که شریان حیاتی صنایع مادر کشور است، ایجاد نشود. از سوی دیگر، شرکت آلومینیوم المهدی با تکیه بر تجربههای گذشته و پروژههای در حال اجرا، ذخایر استراتژیک مواد اولیه، آلومینیوم فلوراید و آند را فعال و خطوط تامین را در مسیرهای جایگزین ایمن کرد. در همین راستا، پروژههای از پیش آغاز شده از جمله مطالعات کاهش مصرف انرژی و دستیابی به تکنولوژیهای نوین در این خصوص، مطالعات تولید مواد اولیه در داخل کشور از جمله آلومینا، کک، کریولیت آلومینیوم فلوراید، بومیسازی تجهیزات حساس و مطالعات توسعه خطوط پاییندستی با شدت بیشتری دنبال شد تا وابستگی به بیرون به حداقل برسد. نکته مهم دیگر، روحیه سلحشورانه کارکنان بود؛ کارگر و مهندس شرکت آلومینیوم المهدی در آن روزها، کارخانه را نه تنها یک محل کار بلکه یک سنگر اقتصادی علیه دشمن میدانستند. نکته قابل تامل این بود با اینکه نیروهای عادی کار گفته شد که میتوانند در مدت جنگ دور کاری انجام دهند اما آنها با روحیه جهادی مثالزدنی حتی بیشتر از روزهای غیرجنگ، سر کار خود حاضر شدند و این مسئله ما را دلگرم تر از همیشه کرد. حتی در سختترین شرایط امنیتی، تولید ادامه یافت و پیام روشنی به دشمن مخابره شد. «آلومینیوم المهدی هرگز خاموش نمیشود»؛ اینجا جبههای است که در آن آتش دیگهای احیا همانند آتش غیرت ایرانی، همیشه روشن خواهد ماند». شرکت آلومینیوم المهدی طی سالهای اخیر، به ویژه در بازه زمانی ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۴، به یکی از نمادهای مقاومت صنعتی و تحول پایدار ایران بدل شده است. در شرایطی که بسیاری از صنایع کشور زیر فشار بحرانهای انرژی، تحریمها و محدودیتهای ساختاری دچار توقف و عقبگرد شدند، این شرکت با عزم جهادی و نگاهی راهبردی، نه تنها بر مشکلات غلبه کرد بلکه مسیر توسعهای نوین را گشود.
بزرگترین چالش این سالها، بحران قطعی مکرر برق بود؛ بحرانی که میتوانست قلب تپنده تولید آلومینیوم کشور را خاموش کند اما پاسخ شرکت آلومینیوم المهدی، پاسخی درخور نام ایران بود؛ ساخت نیروگاه ۲۷۰ میلیون یورویی با ظرفیت ۵۴۶ مگاوات. فاز اول این نیروگاه در خرداد ماه ۱۴۰۳ وارد مدار شد و فاز دوم نیز به شبکه سراسری استان پیوست. امروز شرکت آلومینیوم المهدی نه تنها برق خود را تامین میکند بلکه با روحیه مسئولیت اجتماعی، در کاهش ناترازی برق کشور سهم دارد. در کنار آن، اصلاحات زیربنایی با شجاعت دنبال شد. مصرف آب کارخانه از ۶۸ هزار مترمکعب در ماه به ۳۶ هزار مترمکعب کاهش یافت؛ تنها در سه ماه ۹۵ هزار مترمکعب صرفهجویی شد؛ معادل آب هزاران خانوار. ضایعات بلااستفادهای که روزگاری باید با ۲۰ میلیارد تومان هزینه دفع میشد، امروز با مدیریت جهادی به ۸۸ میلیارد تومان ارزش افزوده تبدیل شدهاند. پروژه مخازن ذخیره سوخت مایع با ظرفیت ۵۰ میلیون لیتر و پیشرفت ۳۰ درصدی، تابآوری استان در برابر نوسانات انرژی را تضمین خواهد کرد. در جبهه فناوری نیز شرکت آلومینیوم المهدی با وجود پرچم استقلال را برافراشت. رکتیفایر خط تولید که سالها در زنجیره تحریمها قفل شده بود، توسط متخصصان داخلی بازطراحی و ساخته شد. بردهای حیاتی اتوماسیون نیز بومیسازی شدند و چندین پروژه مهم دیگر در حوزه بومیسازی و کاهش مصرف انرژی انجام شد و امروز دانشبنیانهای ایرانی، همکاران ثابتقدم شرکت آلومینیوم المهدی در ساخت تجهیزات راهبردی هستند. به علاوه، با واسطه فعالیتهای تحقیق و توسعه، این شرکت موفق به کسب گواهینامه تحقیق و توسعه پیشرفته کشوری شد. این مسیر خوداتکایی، تنها به تجهیزات محدود نشد. پروژه کمپرسورخانه ۹ میلیون یورویی با پیشرفت ۹۰ درصدی در حال تکمیل است و تا مرداد ماه ۱۴۰۴ به بهرهبرداری خواهد رسید؛ پروژهای که ایمنی، پایداری و کیفیت محصول را جهش میدهد. در حوزه مدیریت بازرگانی، شرکت آلومینیوم المهدی نیز دست به اصلاحات شجاعانه زد و ایجاد مدیریت بازرسی مستقل باعث شد هیچ ماده اولیهای بدون تایید کیفیت وارد خط نشود. دو سوله استاندارد نیز برای ذخیرهسازی آلومینا ساخته شد تا مواد اولیه در امنترین شرایط نگهداری شوند و در نهایت، پروژه بازسازی کورههای پخت آند، نقطه عطفی در بهبود بهرهوری و کاهش آلایندگی است. فاز اول با سرمایهگذاری ۵۵۰ میلیارد تومان آغاز شده و محصول آن از مهرماه وارد خط تولید خواهد شد. اینها همه در شرایطی محقق شد که صنعت آلومینیوم، به طور ذاتی سود حاشیهای کمی دارد اما آنچه شرکت آلومینیوم المهدی را از بحرانها عبور داده است، همان چیزی بوده که امروز آن را به الگویی ملی بدل کرده است؛ نگاه بلندمدت، بومیسازی، ارتقای دانش، صرفهجویی در هزینهها و ایمان راسخ به توان داخلی. امروز، شرکت آلومینیوم المهدی تنها یک کارخانه نیست بلکه یک سنگر اقتصادی است؛ جایی که شعلههای دیگهای احیا نه فقط فلز که غرور ملی را شکل میدهند.
در زمان جنگ تحمیلی ۱۲روزه به طور مشخص چه جوی بر روند تولید و فروش اسملترهای آلومینیوم در کشور حاکم بود؟
زمانی که جنگ ۱۲ روزه در ماه ژوئن ۲۰۲۵ شعلهور شد، همه چیز در کشور اضطرابآلود بود اما در دل کارخانههای آلومینیوم، روحی دیگر میجوشید. مسئولان و کارکنان اسملترها، با قلبی پر از تعهد و چشمی نگران دست به کار شدند. خطوط تولید علیرغم تهدیدهای هوایی و پهپادی هیچگاه متوقف نشدند؛ هر کورهای که روشن بود، پیام پایداری و مقاومت را به همه میداد. اگرچه مواد اولیه کمیاب بود اما کارکنان با تدبیر و هوشمندی، ذخایر را مدیریت کردند؛ اولویت را به زیرساختهای حیاتی دادند و اجازه ندادند کوچکترین خللی در نیازهای استراتژیک کشور ایجاد شود. صادرات تقریبا متوقف شد اما هیچکس خم به ابرو نیاورد زیرا همه میدانستند اینجا جبههای دیگر است؛ جبهه تولید و مقاومت. بازار داخلی تحت کنترل شدید بود و سهمیهبندیها محدودیتهایی ایجاد کرده بود اما روحیه کارگران و مهندسان، قیمتها و نگرانیها را شکست. هر شمش آلومینیوم که از کوره بیرون میآمد، نشانهای بود از اینکه ایران میتواند در دل آشوب هم مسیر تولید را حفظ کند. کارخانهها به نماد استقامت بدل شدند؛ جایی که هر جرقه شعلهافروز نه ترس بلکه انگیزهای برای ادامه راه بود. در پایان آن ۱۲ روز، هنگامی که آتشبس برقرار شد، اسملترها سالم و پایدار ایستاده بودند؛ همچنان آماده و بیدار برای خدمت به کشور. این تجربه ثابت کرد که حتی در دل جنگ و تهدید، انسان و صنعت میتوانند با هم یک حماسه بسازند؛ حماسهای که در تاریخ تولید و مقاومت ایران ماندگار شد.
در حال حاضر با گذشت نزدیک به دو ماه از آن زمان، وضعیت تولید در کارخانه های تولید شمش آلومینیوم کشور چگونه است؟
در شرکت آلومینیوم المهدی، ظرفیت تولید نه تنها کاهش نیافته است بلکه با مدیریت هوشمندانه بحران و بهرهبرداری از نیروگاه اختصاصی، روند تولید در مدار کامل شدن ظرفیت قرار دارد. دیگهای احیاها با ظرفیت بالا روشن هستند؛ تولید شمش با استانداردهای کیفی جهانی ادامه دارد و تولید طبق برنامه جلو میرود. سایر واحدهای تولیدی کشور از جمله سالکو، ایرالکو و جاجرم نیز توانستهاند با تمهیدات اضطراری و حمایتهای ساختاری، سطح تولید خود را تثبیت کنند. امروز تمام واحدهای تولیدی کشور از جمله چهار اسملتر آلومینیومی در مدار تولید قرار دارند. در شرکت آلومینیوم المهدی، با بهرهبرداری از نیروگاه اختصاصی، ظرفیت تولید پایدار و کیفی حفظ شده است. بازار فروش نیز به ثبات رسیده و مشتریان داخلی و خارجی اطمینان یافتهاند که ایران همواره قابل اتکاست. در حوزه فروش نیز با وجود فشارهای روانی بازار در روزهای ابتدایی جنگ، هماکنون شرایط به ثبات رسیده است. مشتریان داخلی و خارجی اطمینان یافتهاند که ایران حتی در پرتنشترین شرایط منطقهای نیز تامینکنندهای قابل اعتماد است. امروز صنعت آلومینیوم ایران پس از گذر از آن طوفان نه تنها سرپا ایستاده بلکه قویتر و منسجمتر از گذشته، تولید را ادامه میدهد.
از دیدگاه جنابعالی، در صورت آغاز هر گونه تنش احتمالی چه اقداماتی باید از سوی متولیان امر و همچنین صنعتگران برای ادامه تولید انجام شود؟
از نگاه اینجانب، اگر هرگونه تنش احتمالی در آینده رخ دهد، ادامه تولید آلومینیوم در گروی یک ائتلاف ملی میان دولت و صنعتگران خواهد بود. اقدامات لازم در دو سطح باید دیده شود؛ راه عبور از بحران، یک ائتلاف ملی میان دولت و صنعت است. دولت باید تامین انرژی پایدار، حمایت لجستیکی و تسهیل صادرات را تضمین کند. صنعتگران نیز باید با تنوعبخشی به منابع انرژی، ذخیرهسازی مواد اولیه، بومیسازی تجهیزات و تقویت روحیه جهادی در نیروی انسانی، استمرار تولید را تضمین کنند. اگر این دو در کنار هم باشند، هیچ بحرانی توان توقف صنعت آلومینیوم ایران را ندارد. در خصوص اقدامات متولیان امر (دولت و حاکمیت)، تضمین تامین انرژی پایدار؛ برق و گاز باید در اولویت صنایع راهبردی مثل آلومینیوم باشد. به علاوه، تخصیص فوری اعتبارات حمایتی برای پروژههای پدافند غیرعامل و ذخیرهسازی انرژی و مواد اولیه در کنار تسهیل مسیرهای صادرات و واردات در شرایط بحران از طریق دیپلماسی اقتصادی فعال و حمایت لجستیکی و امنیتی برای تضمین تداوم زنجیره تامین مواد اولیه و حملونقل محصولات باید در دستور کار قرار بگیرد.
از طرفی، صنعتگران نیز مکلف به انجام یکسری اقدامات هستند که از جمله آنها میتوان به تنوعبخشی به منابع انرژی (نیروگاه اختصاصی، ذخایر سوخت مایع و انرژی تجدیدپذیر)؛ ذخیرهسازی استراتژیک مواد اولیه حیاتی مثل آلومینا و آند در سولههای ایمن؛ تداوم مسیر بومیسازی تجهیزات حساس(قطعات، تجهیزات و ملزومات خط تولید) تا هیچ تحریمی نتواند چرخه تولید را متوقف کند؛ ایجاد سیستمهای تولید منعطف و بحرانپذیر که در شرایط اضطراری با کمترین مصرف انرژی بیشترین بازده را بدهند و تقویت روحیه جهادی در نیروی انسانی؛ همان روحیهای که در بحران اخیر دیگهای احیا را روشن نگه داشت اشاره کرد. به باور بنده، اگر این اقدامات همزمان پیش برود، حتی در صورت بروز هرگونه تنش منطقهای یا جهانی، صنعت آلومینیوم ایران نه تنها متوقف نخواهد شد بلکه با قدرت و صلابت بیشتر به مسیر خود ادامه خواهد داد. به عنوان یک صنعتگر که نفسبهنفس با دیگهای احیاهای آلومینیوم زندگی کردهام، با تمام وجود معتقدم قلب صنعت آلومینیوم ایران هرگز نخواهد ایستاد. بگذارید صریح بگویم: اگر طوفانهای سیاسی و تنشهای جهانی هم دوباره برخیزد، صنعت آلومینیوم ایران با این تدابیر قویتر از گذشته به کار خود ادامه خواهد داد.
شرکت الومینیوم المهدی چه برنامهریزیهایی را با هدف تولید مستمر تا پایان سال ۱۴۰۴ انجام داده است؟
ما در شرکت آلومینیوم المهدی باور داریم که تولید آلومینیوم، تنها یک فعالیت صنعتی نیست بلکه رسالت ملی و بخشی از اقتدار اقتصادی ایران است. از همین رو، برای استمرار تولید تا پایان سال ۱۴۰۴ برنامههای جامعی تدوین کردهایم؛ با راهاندازی کامل نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۴۶ مگاواتی و تکمیل پروژه مخازن ذخیره ۵۰ میلیون لیتری سوخت مایع، برق و انرژی مطمئن برای ادامه تولید تا پایان سال جاری تضمین خواهد شد (تضمین انرژی پایدار). دو سوله استاندارد ذخیره آلومینا احداث شده و ظرفیت ذخیرهسازی افزایش یافته است تا حتی در صورت اختلال در واردات، تولید بدون وقفه ادامه یابد. همچنین، مدیریت بازرسی کیفیت تضمین میکند هیچ ماده اولیهای بدون کنترل دقیق وارد خط تولید نشود (تامین پایدار مواد اولیه). پروژه بازسازی دیگهای احیاهای پخت آند در دو فاز اجرا میشود؛ فاز اول در مهر ماه ۱۴۰۴ وارد مدار تولید خواهد شد. این اقدام علاوه بر افزایش بهرهوری، به کاهش آلایندگی محیطی نیز کمک میکند (پروژههای توسعهای و زیستمحیطی). کمپرسورخانه پیشرفته ۹ میلیون یورویی با ۹۵ درصد پیشرفت تا مرداد ماه ۱۴۰۴ بهرهبرداری میشود و پایداری خطوط احیا را افزایش میدهد (توسعه زیرساختهای تولید). ما مسیر بومیسازی رکتیفایرها، بردهای اتوماسیون و قطعات کلیدی را ادامه میدهیم تا تحریمها هیچ اثری بر تولید نگذارند. همکاری با شرکتهای دانشبنیان استان هرمزگان و کشور در همین راستا تقویت شده است (بومیسازی و خودکفایی تجهیزات). هدفگذاری کردهایم تا پایان ۱۴۰۴، مصرف آب و انرژی را باز هم کاهش دهیم و با روشهای نوین بازیافت، ارزش افزوده بیشتری از پسماندها ایجاد کنیم (مدیریت مصرف منابع). با دیپلماسی فعال صنعتی، بازارهای داخلی و صادراتی را تثبیت کردهایم تا تولیدات شرکت آلومینیوم المهدی حتی در شرایط پرتنش منطقهای نیز مسیر فروش پایدار داشته باشد (پایداری فروش و بازار). برنامهریزی ما روشن است: تا پایان سال ۱۴۰۴، مطابق برنامه در مدار تولید قرار خواهند گرفت؛ هیچ خطی از مدار خارج نخواهد شد و شرکت آلومینیوم المهدی همچنان به عنوان یک سنگر اقتصادی ایران پرقدرتتر و مطمئنتر از گذشته خواهد درخشید.
ثبت نظر