Fa
En
باشگاه آلومینیوم- اتحادیه اروپا تجارت فولاد، آلومینیوم و سایر فلزات خام با ایران را از ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵ ممنوع اعلام کرد و قراردادهای موجود را تنها تا ژانویه ۲۰۲۶ معتبر دانست. این تصمیم که بخشی از فعال‌سازی مکانیسم ماشه برجام است، نه تنها ارزآوری غیرنفتی ایران را تهدید می‌کند، بلکه احتمالا بورس کالای ایران را با مازاد عرضه، نوسانات قیمتی و افت درصدی معاملات روبه‌رو می‌سازد.
در اقدامی که بخشی از فعال‌سازی اسنپ‌بک در توافق برجام است، اتحادیه اروپا از ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵ تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران بازگردانده و تجارت فولاد، آلومینیوم، گرافیت و سایر فلزات خام و نیمه‌تمام با ایران را به طور کامل ممنوع اعلام کرده است.
این تصمیم که در روزنامه رسمی اتحادیه اروپا منتشر شد، صادرات، واردات، تامین مالی، بیمه، خدمات کارگزاری و حتی کمک‌های فنی مرتبط با این محصولات را هدف قرار می‌دهد و قراردادهای امضا‌شده پیش از این تاریخ را تنها تا ۱ ژانویه ۲۰۲۶ (۱۱ دی ۱۴۰۴) معتبر نگه می‌دارد. این تحریم‌ها، که بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ و مقررات داخلی اتحادیه اروپا اعمال شده، عملا به تجارت رسمی محصولات نیمه‌تمام فولادی بین اروپا و ایران پایان می‌دهد.
ایران به عنوان یکی از ده تولیدکننده برتر فولاد جهان، از ماه ژانویه تا ماه اوت ۲۰۲۵ حدود ۱۹.۸میلیون تن فولاد تولید کرده که ۳.۶ درصد کمتر از دوره مشابه سال قبل است. صادرات فولاد و فلزات سهم قابل‌توجهی در درآمد ارزی غیرنفتی ایران دارد و هرچند تجارت با اروپا، با ارزش تقریبی ۴میلیارد یورو در ۲۰۲۵، تنها حدود ۱ درصد از کل تجارت ایران را تشکیل می‌دهد اما بازاری استراتژیک برای محصولات نیمه‌تمام بوده است. این ممنوعیت می‌تواند ارزآوری را کاهش دهد و فشار بر بازار داخلی را افزایش دهد، به ویژه که ایران کسری تجاری با اروپا دارد و بیشتر واردات خود از جمله دارو و ماشین‌آلات را از این قاره تامین می‌کند.
بورس کالای ایران به عنوان پلتفرم اصلی معاملات فولاد، فلزات و محصولات معدنی، مستقیما تحت تاثیر این تحریم‌ها قرار می‌گیرد. البته ضربه فوری این تحریم‌ها، به دلیل سهم کم اروپا از صادرات ایران (کمتر از ۵ درصد کل صادرات فولاد ایران) محدود است. با این حال، اثرات زنجیره‌ای و روانی می‌تواند نوسانات شدیدی در بازار این محصولات ایجاد کند.
آثار احتمالی تحریم‌ها بر بورس کالا ایران
کاهش حجم معاملات و نقدینگی، نوسانات قیمتی و افت شاخص‌های مرتبط از جمله آثار کوتاه‌مدت این تحریم‌ها بر معاملات بورس کالای ایران هستند. فشار بر سودآوری شرکت‌ها و اثرات غیرمستقیم بر زنجیره تامین نیز از جمله آثار احتمالی بازگشت تحریم‌ها در میان‌مدت هستند که می‌توانند معاملات در تالارهای مختلف بورس کالا را تحت‌تاثیر خود قرار دهند. تحریم‌ها صادرات به اروپا را قطع می‌کند که می‌تواند موجودی انبارها را افزایش دهد و تقاضای داخلی را تحت فشار قرار دهد.
از سو‌ی دیگر، قیمت‌های پایه فولاد در بورس کالا ممکن است به دلیل مازاد عرضه داخلی کاهش یابند، اما افزایش نرخ ارز و تورم می‌تواند هزینه‌های تولید را بالا ببرد و قیمت‌ها را در بلندمدت تعدیل کند. صنایع فولادی و معدنی که بیش از ۳۰درصد درآمد خود را از صادرات به دست می‌آورند، با کاهش حاشیه سود مواجه می‌شوند که این مساله معاملات آتی و اوراق مشتقه را به شدت متاثر می‌کند. همچنین محدودیت‌های مالی و بیمه‌ای اروپا، دسترسی به فناوری‌های وارداتی را سخت‌تر می‌کند، که می‌تواند تولید داخلی را کاهش دهد.
این امر می‌تواند معاملات محصولات بالادستی در بورس کالا را تحت تاثیر قرار دهد و تورم زنجیره‌ای ایجاد کند. البته تمرکز بر بازارهای شرقی مانند چین و هند، که ۷۰ درصد صادرات فولاد ایران را جذب می‌کنند، می‌تواند بخشی از خسارت را جبران کند و از تاثیر گسترده تحریم‌های اروپا بر بورس کالا بکاهد، اما نوسانات ارزی به دلیل کسری ارزی بیشتر، همچنان تهدید اصلی است.
منبع: دنیای اقتصاد
برچسب ها
مطالب مرتبط
ثبت نظر