ایران می‌تواند دومین تولیدکننده بزرگ منیزیم جهان شود

به‌گزارش باشگاه آلومینیوم، «قاسم عیسی‌آبادی» در پاسخ به سوال می‌متالز مبنی بر چشم‌انداز بازار منیزیم ایران، گفت: مصرف داخلی منیزیم کم‌تر از دو هزار تن است، اما تولید کشور تا دو سال آینده به حدود ۲۰ هزار تن خواهد رسید و این ما را ناگزیر می‌کند که به‌سمت صادرات حرکت کنیم. بزرگ‌ترین بازار‌های هدف، کشور‌های حوزه خلیج‌فارس و اروپا خواهند بود؛ بازاری که اکنون سالانه ۸۰ هزار تن منیزیم از چین وارد می‌کند. از سوی دیگر اروپایی‌ها به‌دلیل ملاحظات سیاسی و امنیتی تمایل ندارند به چین وابسته بمانند؛ بنابراین ایران می‌تواند به رقیبی جدی برای چین تبدیل شود.

عیسی‌آبادی با تأکید بر اینکه ایران ازنظر منابع اولیه و انرژی شرایط استثنایی دارد، افزود: منیزیم به گاز و دولومیت نیاز دارد؛ ما در هر دو حوزه جزو غنی‌ترین کشور‌های جهان هستیم. هزینه انرژی و نیروی کار پایین است و این ایران را به تهدیدی بالقوه برای تولیدکنندگان چینی بدل می‌کند.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش مبنی بر موانع موجود در توسعه صنعت، تصریح کرد: تلاش‌های اولیه برای احداث کارخانه‌های استخراج منیزیم با مشکلاتی همراه بود؛ چراکه تکنولوژی‌های وارداتی از چین برای مقیاس تولید انتخاب‌شده در ایران مناسب نبودند و همین موضوع باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش کیفیت شد. با این حال اکنون شرکت‌هایی مانند شمش منیزیم خراسان با تجربه علمی و مدیریتی قوی وارد میدان شده‌اند و من آینده روشنی برای توسعه این صنعت در کشور پیش‌بینی می‌کنم.

رئیس هیأت‌مدیره شرکت رهاورد منیزیم پارسیان درباره بازدید خود از نمایشگاه آلواکسپو استانبول-ترکیه گفت: این دومین سال حضور ما در نمایشگاه استانبول بود. ظاهر نمایشگاه تفاوت چندانی با سال گذشته نداشت، اما نگاه ما به‌‌عنوان شرکت‌کننده کاملاً تغییر کرده بود. نکته جالب این است که بیشتر شرکت‌های ترک بازار اصلی خود را اروپا قرار داده‌اند و توانسته‌اند با رعایت‌نکردن برخی محدودیت‌های زیست‌محیطی که در اروپا سخت‌گیرانه است، مشتریان زیادی به‌ویژه از آلمان و یونان جذب کنند.

وی ادامه داد: ازنظر تجهیزات و ماشین‌آلات ترک‌ها تفاوت زیادی با ما ندارند؛ اما همان ماشین‌آلات را به‌روز کرده و ظرفیت تولید و کیفیت محصول بالاتری را به‌دست آورده‌اند. در حوزه آلومینیوم و صنایع نسوز نیز راهکار‌های متنوعی برای بهبود کیفیت مذاب و ریخته‌گری ارائه کرده بودند.

عیسی‌آبادی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت بازار منیزیم در ترکیه توضیح داد: به‌دلیل قیمت بالای انرژی، ترکیه هیچ فعالیت جدی در استخراج منیزیم ندارد و تمام نیاز خود را از چین وارد می‌کند. تنها دو شرکت فعال در این حوزه دیدیم که یکی در زمینه بازیافت آلیاژ‌ها و دیگری در تولید آند‌های فداشونده فعالیت داشتند؛ هر دو حوزه‌ای است که ما نیز در ایران انجام می‌دهیم.

وی افزود: در جلساتی که با این شرکت‌ها داشتیم، متوجه شدیم کیفیت شمش بازیافتی ایران به‌ مراتب بالاتر است. حتی یکی از شرکت‌های ترک پس از مشاهده محصول ما پیشنهاد همکاری برای تولید آند مطرح کرد؛ هرچند به‌دلیل محدودیت‌های زمانی جدی نشد. همچنین برخی شرکت‌های آلومینیومی ترک اصلاً با منیزیم به‌‌عنوان یک فلز مستقل آشنا نبودند و وقتی محصولات ما را دیدند، بسیار شگفت‌زده شدند. همین آشنایی اولیه منجر به پیشنهاد‌های همکاری و حتی ارسال نمونه به یک شرکت یونانی برای تست شد.

تمرکز بر محصولاتی با ارزش‌افزوده بالا

رئیس هیأت‌مدیره رهاورد منیزیم پارسیان درباره ضرورت حرکت ایران به‌سمت تولید محصولات نهایی گفت: صادرات شمش منیزیم ما را در رقابت مستقیم با چین قرار می‌دهد و بسیار دشوار خواهد بود. اما اگر به‌سمت محصولات با ارزش‌افزوده بالا حرکت کنیم، مزیت بزرگی ایجاد می‌شود. برای مثال درحالی‌که قیمت هر کیلو منیزیم حدود ۲.۴ دلار است، اما ورق منیزیم با ضخامت ۳ میلی‌متر حدود ۱۳۰ دلار به‌ازای هر کیلوگرم معامله می‌شود؛ این سطح از ارزش‌افزوده نشان می‌دهد چرا باید تمرکز را به‌سمت تولید فرآورده‌ها ببریم.

او همچنین در پاسخ به این پرسش درباره توان فنی ایران در تولید این محصولات اظهار کرد: دانش فنی در کشور وجود دارد. ما در شرکت مهندسی آرتا منیزیم پارسیان با اتکا به فارغ‌التحصیلان دکتری که در حوزه منیزیم فعالیت کرده‌اند، توانستیم فرآیند اکستروژن را به نتیجه برسانیم. درحالی‌که برخی شرکت‌های ترک به‌دلیل دشواری کسب دانش فنی از این کار صرف‌نظر کرده‌اند.

کاربرد منیزیم در خودروسازی و سایر صنایع

عیسی‌آبادی در پاسخ به پرسشی دیگر درباره کاربرد منیزیم در خودروسازی گفت: اکنون غربیلک فرمان بیشتر خودرو‌های ایرانی از آلیاژ‌های منیزیم ساخته می‌شود، اما قطعات دیگر تقریباً استفاده نمی‌شوند. این درحالی است که جایگزینی فقط رینگ‌های آلومینیومی با منیزیم می‌تواند حدود ۸۸ میلیون کیلوگرم وزن خودرو‌ها را کاهش دهد؛ معادل صرفه‌جویی انرژی‌ای که مانند احداث یک پالایشگاه جدید خواهد بود.

وی همچنین به کاربرد‌های منیزیم در صنایع انرژی و پزشکی اشاره کرد: جایگزینی آلومینیوم با منیزیم در سازه‌های متحرک مانند کرکره‌های برقی یا وسایل کمک‌حرکتی پزشکی می‌تواند ۳۰ درصد کاهش وزن و صرفه‌جویی چشم‌گیر در مصرف انرژی ایجاد کند. به همین دلیل منیزیم را فلز هزاره سوم می‌دانند.

عیسی‌آبادی در ادامه به بازدید خود از شرکت فروسیلیس غرب پارس (زیرمجموعه هلدینگ میدکو) اشاره کرد و توضیح داد: این مجموعه مبتنی بر طراحی خطوط تولید و تکنولوژی چینی فعالیت می‌کند و برای بهبود کیفیت شمش‌های منیزیم خود نیاز به متناسب‌سازی برخی تجهیزات تولید دارد. ما محصولات‌شان را بررسی کردیم و پیش از این مدل‌های همکاری متفاوتی را به این شرکت پیشنهاد داده‌ایم که تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌ایم. با این حال اگر دوباره پیشنهادی مطرح شود، آماده‌ایم برای بازطراحی فرآیند ذوب، تصفیه مذاب و شمش‌ریزی همکاری کنیم.

بازار‌های بین‌المللی علاقمند به فناوری و محصولات ایرانی

عیسی‌آبادی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو به معرفی مجموعه‌های تحت مدیریت خود پرداخت و گفت: شرکت رهاورد منیزیم پارسیان با محوریت بازیافت و تولید آلیاژ‌های منیزیم، نخستین گام جدی را در این صنعت برداشت و باعث شد ضایعات دایکست به‌ جای ارسال به چین در داخل کشور بازیافت شود. سپس شرکت «آرتا منیزیم پارسیان» را با محوریت تولید مقاطع اکستروژن و قطعات خاص منیزیمی تأسیس کردیم و در ادامه با ایجاد شرکت کیمیا منیزیم پارسیان، به‌سمت تولید اکسید‌های منیزیم با خلوص بالای ۹۷ درصد برای صنایع دارویی و نسوز رفتیم. امروز این سه شرکت مانند یک هلدینگ عمل می‌کنند و ما به‌طور جدی درحال جذب سرمایه‌گذار برای توسعه تجهیزات پیشرفته هستیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: حضور ما در نمایشگاه استانبول نشان داد که بازار‌های بین‌المللی به فناوری و محصولات ایرانی علاقه‌مند هستند و باید با برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری و حمایت‌های سیاستی از سوی دولت، از این فرصت تاریخی بهره‌برداری کنیم.

گفت‌و‌گو از علیرضا جعفری‌نژاد؛ پایگاه خبری فلزات خاورمیانه (می‌متالز)