اندونزی؛ قدرتی نوظهور در صنعت آلومینیوم جهان

به گزارش باشگاه آلومینیوم به نقل از فلزات‌آنلاین و به نقل از خبرگزاری بلومبرگ، در پی اعمال محدودیت‌های وضع شده در بخش تولید آلومینیوم در چین و اعمال سخت‌گیری‌های بیشتر با هدف حمایت از محیط زیست در صنعت مذکور، شرکت‌هایی همچون «Tsingshan Holding Group»، شرکت «China Hongqiao Group» و شرکت «Shandong Nanshan Aluminum» به دنبال روش‌های جدیدی به منظور گسترش ظرفیت تولید آلومینیوم خود هستند. این شرکت‌ها با انتقال سرمایه‌ به بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه جنوب‌شرق آسیا یعنی اندونزی، روند راه‌اندازی پروژه‌های چند میلیارد دلاری از طریق واحدهای ذوب آلومینیوم را در این کشور آغاز کرده‌‌اند.

به گفته شماری از تحلیلگران شرکت گلدمن ساکس، ظرفیت تولید آلومینیوم اندونزی تا پایان سال ۲۰۳۰ جاری ممکن است تا پنج برابر افزایش یابد؛ رشدی که در صورت تحقق، اثرات گسترده‌ای بر عرضه جهانی آلومینیوم که در صنایع بسته‌بندی، خودروسازی، رباتیک و تجهیزات الکترونیکی از اهمیت بالایی برخوردار است، خواهد داشت.

پرسشی که اکنون در میان فعالان بازار فلزات مطرح است، اینکه آیا این حجم از سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند در بلندمدت بدون لطمه زدن به چشم‌انداز بازار جهانی این فلز پرمصرف ادامه یابد؟ در پاسخ می‌توان مدعی شد که اجرای سناریویی مشابه در بخش نیکل اندونزی نشان می‌دهد که چنین اقدامی ممکن است بازار جهانی این فلز را وارد یک شرایط رکود نسبی کند.

در حدود یک دهه پیش، اندونزی تنها ۷ درصد از سهم تولید نیکل جهان را در اختیار داشت. با این وجود، کشور مذکور به لطف دسترسی به نیروگاه‌های زغال‌سنگ و واحدهای ذوب تحت مدیریت سرمایه‌گذاران چینی، سهم خود در تولید نیکل را به حدود ۶۰ درصد افزایش داده است. این جهش سریع، بسیاری از شرکت‌های بزرگ معدنی جهان از جمله شرکت «BHP» را ناگزیر به توقف فعالیت تولید نیکل خود در استرالیا و سایر کشورهای جهان کرده است. حال باید دید آیا اندونزی می‌تواند رشد سریع خود در صنعت آلومینیوم را با تمرکز بر مولفه‌های پایداری، متنوع‌سازی و ایجاد تعادل در بازار این فلز همگام کند یا آنکه تجربه نیکل بار دیگر و این بار برای صنعت آلومینیوم این کشور تکرار خواهد شد.

آلن کلارک، مدیرعامل شرکت «CM Group» با بیان اینکه طی پنج سال آینده، اندونزی به نقطه عطفی در صنعت جهانی آلومینیوم تبدیل خواهد شد، اظهار داشت: ارزیابی تجربه صنعت نیکل در سطح جهانی و مقایسه آن با وضعیت فعلی آلومینیوم در اندونزی، بسیار در این رابطه کمک‌کننده خواهد بود.

به گفته وی، اگرچه ذخایر بوکسیت در اندونزی به گستردگی ذخایر نیکل کم‌عیار که به واسطه نوآوری‌های جدید تحول عظیمی در صنعت نیکل این کشور ایجاد کرده نیست اما این ذخایر برای تامین حجم بسیار زیادی از نیاز واحدهای ذوب و فرآوری آلومینیوم اندونزی کافی خواهد بود. علاوه‌براین، نیروی کار ارزان و تامین انرژی از طریق نیروگاه‌های زغال‌سنگ برای توسعه صنعت آلومینیوم اندونزی بسیار اهمیت خواهد داشت.

برای رهبران اندونزی که به دنبال توسعه بخش تولید و افزایش اشتغال و رشد اقتصادی هستند، چشم‌انداز تکرار موفقیت نیکل در صنعت آلومینیوم این کشور بسیار اتفاقی خوشایند خواهد بود. در همین رابطه جوکو ویدودو، رئیس‌ جمهور اسبق اندونزی، دستورالعمل ممنوعیت صادرات بوکسیت از مبدا این کشور را در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد.

پروبوا سوبیانتو، رئیس جمهور فعلی اندونزی نیز در حال حاضر سیاست موسوم به توسعه فرآوری مواد اولیه صنایع پایین‌دستی آلومینیوم که هدف از ارائه آن تامین مالی اجرای طرح‌هایی مانند تخصیص وعده غذایی رایگان به مدارس و ایجاد یک صندوق ثروت ملی بزرگ اعلام شده است را با جدیت دنبال می‌کند. طبق برآوردهای صورت گرفته، ساخت یک واحد فرآوری آلومینیوم در اندونزی به حدود یک میلیارد دلار هزینه نیاز دارد. به نظر می‌رسد بسیاری از شرکت‌های چینی با هدف دسترسی آسان‌تر به مواد اولیه، حاضر به تخصیص چنین سرمایه‌ای در این کشور خواهند بود.

انتظار می‌رود تنها در سال ۲۰۲۵، تعداد سه واحد جدید فرآوری آلومینا در اندونزی به مرحله بهره‌برداری برسد. طبق اعلام موسسه «CRU Group»، ساخت حداقل سه واحد فرآوری آلومینا دیگر در این کشور تا پایان سال ۲۰۲۷ به اتمام می‌رسد. با ادامه روند فعلی، ظرفیت فرآوری آلومینا در اندونزی بیش از پنج برابر افزایش خواهد یافت و این کشور در میان برترین تولیدکنندگان آلومینیوم در جهان قرار می‌گیرد.

در بخش ذوب آلومینیوم نیز پیشرفت‌های قابل توجهی در اندونزی در حال وقوع است. براساس گزارش شرکت گلدمن ساکس، در حال حاضر دو واحد ذوب در اندونزی فعال‌ هستند و انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۳۰، چهار واحد دیگر نیز به مرحله تولید برسند. لازم به ذکر است که اعمال محدودیت‌های صادراتی بوکسیت از سوی دولت اندونزی، در ابتدا چین را به سوی واردات آن از گینه به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده بوکسیت جهان سوق داد اما گینه به‌ تدریج با تقویت موقعیت خود در زنجیره تامین، اقدام به لغو امتیازهای اعطا شده به شرکت‌های معدنی فعال در این کشور کرد. تداوم اجرای این سیاست‌گذاری موجب شده است تا تمایل چین برای متنوع‌سازی منابع تامین بوکسیت افزایش پیدا کند.

در این میان، برخی سرمایه‌گذاران چینی در حوزه فلزات، راهکارهای خلاقانه‌ای ارائه کرده‌اند. به گفته آگوستینوس تان، مدیرعامل شرکت «Laman Mining»، برخی از این شرکت‌ها پیشنهاد انتقال تجهیزات واحدهای تولیدی آلومینیومی خود به اندونزی یا تخصیص منابع مالی مورد نیاز برای ساخت واحدهای ذوب و فرآوری آلومینیوم را مطرح کرده‌اند.

وی در خصوص این شرکت که قصد دارد از سال ۲۰۲۶ ساخت نخستین واحد فرآوری آلومینیوم را در اندونزی آغاز کند، مطرح کرد: برخی واحدهای ذوب و فرآوری آلومینیوم در چین در حال تعطیل شدن هستند و برخی از سرمایه‌گذاران پیشنهاد خرید تجهیزات آن‌ها را ارائه داده‌اند.

به گفته تان، شرکت «Laman Mining» ترجیح می‌دهد به ماده اولیه تولید محصولات نهایی دسترسی بهتری داشته باشد.

هلدینگ «Tsingshan Holding Group» هم‌اکنون یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران اندونزی به شمار می‌رود که موفق شده است با سرمایه‌گذاری خود یک مجتمع تولید فولاد زنگ‌نزن در مقیاسی گسترده را با هدف توسعه صنعت نیکل اندونزی راه‌اندازی کند. نخستین واحد ذوب آلومینیوم این هلدینگ در اندونزی در سال ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد و انتظار می‌رود یک واحد ذوب بزرگ‌تر را در کشور مذکور در سال ۲۰۲۶ راه‌اندازی کند.

اندی فریدا، تحلیلگر بخش آلومینیوم فعال در موسسه «Fastmarkets» در همین رابطه اظهار داشت: زمانی که هلدینگ «Tsingshan Holding Group» به حوزه آلومینیوم ورود پیدا کرد، بسیاری از فعالان بازار فلز مذکور از این اقدام شگفت زده شدند؛ البته موفقیت اجرای چنین طرح‌هایی تا حد زیادی به تداوم تلاش شرکت‌ها در رسیدن به اهداف برنامه‌ریزی شده خود، به‌ ویژه در شرایطی که فشارهای اقتصادی همچنان قیمت آلومینیوم را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بستگی خواهد داشت.

شماری از تحلیلگران بانک «Citigroup» پیش‌بینی می‌کنند در صورتی که قیمت این فلز در محدوده قیمتی دو هزار و ۵۰۰ دلار به ازای هر تن نوسان داشته باشد، افزایش قابل‌ توجهی در حجم عرضه جهانی این فلز از جمله در اندونزی رخ نخواهد داد.

لیو دفئی، تحلیلگر باتجربه‌ای که پیش‌تر در شرکت‌های «Rio Tinto» و موسسه تحقیقاتی «Antaike» فعالیت داشته است، در این خصوص خاطرنشان کرد: بسیاری در بازار آلومینیوم بر این باورند که بخش عمده‌ای از طرح‌های در نظر گرفته شده برای توسعه صنعت آلومینیوم اندونزی هرگز محقق نخواهند شد زیرا ناتوانی در تامین برق ایمن و مقرون‌به‌صرفه، عملا ساخت واحدهای ذوب و فرآوری آلومینیوم در این کشور را با شکست مواجه خواهد کرد.

از سوی دیگر، استفاده از زغال‌سنگ تولیدی داخلی اندونزی که به عنوان منبع اصلی انرژی مورد استفاده در توسعه صنعت داخلی نیکل به کار گرفته شده، ممکن است برای توسعه صنعت داخلی آلومینیوم نیز مورد استفاده قرار بگیرد؛ البته نباید فراموش کرد که در حال حاضر، مهم‌ترین چالش توسعه صنعت داخلی آلومینیوم اندونزی ناتوانی این کشور در استخراج بوکسیت کافی برای پاسخ به جاه‌طلبی‌های سرمایه‌گذاران چینی عنوان شده است.