توقف پرداخت تسهیلات همچنان ادامه دارد

بانک‌ها برای جلوگیری از کاهش سود خود به سرمایه‌گذاری و کارهای جانبی روی خواهند آورد.

با این که همواره روسای کل بانک مرکزی تاکید کرده‌اند که بانک‌ها موظفند تا آخرین روزهای سال و آغازین روزهای سال جدید اقدام به وام‌دهی کنند با این حال خبرهای رسیده حاکی است که بانک‌ها با وجود آغاز فعالیت خود از ششم فروردین، همچنان از پرداخت وام به متقاضیان خودداری می‌کنند. این روند از هفته پایانی سال گذشته آغاز و همچنان ادامه دارد.

برخی بانک‌ها قصد دارند از پرداخت تسهیلات دست کم تا 15 فروردین سال جاری خودداری کنند. روسای شعب برخی بانک‌ها دلیل خودداری خود از پرداخت تسهیلات به متقاضیان را نبود بخشنامه در این زمینه عنوان می کنند. این گفته بدین معناست که هنوز بخشنامه ای به شعب بانک ها از سوی شعب مرکزی برای پرداخت تسهیلات ابلاغ نشده است و همین امر نیز مانع پرداخت تسهیلات می‌شود.

زمان دقیق آغاز روند پرداخت تسهیلات به طور کامل مشخص نیست. آخرین وعده مدیران شعب به افراد به 15 فروردین ماه باز می گردد به طوری که آنان از متقاضیان می‌خواهند برای دریافت تسهیلات بعد از 15 فروردین ماه مراجعه کنند.  

با این حال روند سال های گذشته نشان می دهد که بانک‌ها همچنان تا پایان فروردین ماه اقدام به پرداخت تسهیلات نخواهند کرد.

علاوه بر این، در سال جدید به طور حتم شاهد اتفاقات جدیدی در حوزه بانک خواهیم بود. بسته سیاستی- نظارتی سال جاری با این که به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده برای اجرا هنوز به شبکه بانکی ابلاغ نشده است. با این حال گمان می‌رود با وجود ابلاغ بسته به بانک‌ها روند تسهیلات‌دهی چندان تغییری نکند.

نرخ سود عقود مبادله ای در تسهیلات کمتر از دو سال به میزان یک درصد کاهش یافته و به 11 درصد رسیده است. نرخ سود عقود مشارکتی نیز که پیشتر طی توافقی بین بانک و مشتری تعیین می‌شد و رقم آن بین 18 تا 28 درصد بود در بسته سیاستی امسال به 14 تا 17 درصد کاهش یافته است. البته گفته می‌شود در ابتدای امضای قرارداد، پیش‌بینی سود مورد انتظار، تا 17 درصد در نظر می‌شود و در پایان واریز تسهیلات، اگر سود واقعی بیش از پیش‌بینی باشد،‌ ما‌به‌التفاوت آن از سوی تسهیلات‌گیرنده پرداخت خواهد شد.

گفته می شود کاهش نرخ سود تسهیلات به ویژه در تسهیلات بر اساس عقود مشارکتی که مدت‌هاست به اولویت تسهیلات‌دهی بانک‌ها تبدیل شده، به کاهش تسهیلات‌دهی بانک‌ها در سال جدید منجر شود. کارشناسان بانکی معتقدند بانک یک بنگاه اقتصادی است و باید سود‌ده باشد در حالی که سیاست‌های دستوری مانند کاهش نرخ سود که بی‌توجه به تورم نیز تعیین می‌شود بر سوددهی بانک‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.

پیش از این شبکه بانکی کاهش میزان سود خود را از طریق پرداخت تسهیلات در قالب عقود مشارکتی جبران می‌کرد اما با وجود کاهش سود عقود مشارکتی که برای اولین بار در شبکه بانکی رخ می‌دهد راه دیگری برای جبران اثرات منفی کاهش نرخ سود برای بانک‌ها باقی نمی‌ماند و به همین دلیل است که کارشناسان معتقدند کاهش سود خالص بانک‌ها در سال جاری حتمی است. اما آن چه که در این میان مهم به نظر می‌رسد این است که بانک‌ها نیز در مقابل به شیوه‌های دیگری متوسل می‌شوند که از افت سود پایان سال خود جلوگیری کنند. صاحب‌نظران بانکی در این زمینه هم به گمانه زنی پرداخته‌اند. آنان می‌گویند: بانک‌ها برای جلوگیری از کاهش سود خود به سرمایه‌گذاری و کارهای جانبی روی خواهند آورد و به همین دلیل در سال جدید باید شاهد فرار بانک‌ها از پرداخت تسهیلات باشیم.

بانک ها همچنان سپرده می‌گیرند

با وجودی که خبر می رسد بانک‌ها دست کم تا 15 فروردین روند تسهیلات‌دهی خود را متوقف کرده‌اند اما همچنان به سپرده‌گیری مشغولند. بانک‌ها تا کنون به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی از سپرده‌گیری امتناع نکرده‌اند و به نظر می‌رسد روند جذب سپرده در سال جاری با شتاب تر ادامه یابد زیرا شریان اصلی حیات بانک‌ها به سپرده‌گیری بستگی دارد و به همین دلیل نیز روند جذب منابع متوقف شدنی نیست.