Fa
En
آخرین اقدامی که مسئولان اقتصادی برای کنترل بازار ارز انجام دادند تشکیل اتاق مبادلات ارزی بوده است که البته از زمانی که این اتاق فعالیت خود را آغاز کرده است بهای ارز باز هم افزایش داشته است.
عبدالرضا ترابی کارشناس مسائل اقتصادی و عضو کیمسیون اقتصادی مجلس هشتم در گفت وگو با نامه درباره شرایط کنونی بازار ارز گفت: هم اکنون بازار ارز آگاهانه به این شرایط رسیده است. نرخ ارز چندین سال نهایتا تا۱۰۰۰ تومان افزایش یافته بود و هم اکنون شرایط بازار ارز به شکلی است که اگر مسئولان بتوانند نرخ دلار را در مرز ۲ هزار تومان تثبیت کنند مناسب است.
وی درباره آینده بازار ارز گفت: هم اکنون هیچ اراده ای برای کنترل بازار نیست. نرخ دلار روز به روز در حال افزایش است و مسئولان می گویند در حال کنترل بازار هستند، اگر نرخ دلار به ۳ هزار تومان برسد چه کسی می خواهد کنترل کند؟
مشروح گفت وگوی عبدالرضا ترابی با نامه در ادامه می آید:
آقای ترابی! قیمت دلار این روز ها قیمت دلار ۲۶۰۰ تومان نیز فراتر رفته و این احتمال نیز وجود دارد که قیمت آن در روزهای آینده به ۳۰۰۰ تومان نیز برسد، چه اتفاقی رخ داد که قیمت دلار در یک سال حدود ۱۵۰۰ تومان افزایش پیدا کرد؟
از دوره هفتم مجلس در بودجه سنواتی نرخ دلار بین ۱۰۵۰ تا ۱۰۸۰ تومان تثبیت شده بود و نرخ فروش نفت نیز مشخص شده بود البته سال به سال با توجه به افزایش قیمت نفت متفاوت بود. اما نرخ ارز در بودجه سنواتی ثابت مانده بود و مشکل ارزی در کشور ایجاد نکرده بود و آن زمان در بازار ارز قیمت دلار نهایتا تا ۱۱۰۰ تومان افزایش می یافت و بانک ها برای پرداخت ارز مشکلی نداشتند و به مسافران ۲ هزار دلار ارز ارائه می کردند.
موضوعی که رخ داد و موجب بروز نوسان در بازار ارز و سکه شد این بود که رئیس جمهور گفت می خواهیم نرخ سود تسهیلات را تک رقمی کنیم. تفکر احمدی نژاد بر اساس کشورهای اروپایی بود اما در کشور ما این ایده جواب نمی دهد. البته علت نوسانات سیاست های غلطی بود که می خواستند قیمت اجناس را افزایش دهند و آن زمان صادرکنندگان نیز مواقف این سیاست بودند.
زمانی که رئیس جمهور دستور کاهش نرخ سود سپرده ها را داد و پس از آن بانک های خصوصی تا ۳۰ درصد نیز سود دریافت کردند مردم دارایی خود را از بانک های دولتی و خصوصی خارج کردند و به فکر سرمایه گذاری در بازارهایی همچون سکه و ارز افتادند.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در سال های گذشته ارز تک نرخی بود اما دولت بر اساس سیاست های اقتصادی خود ارز را چند نرخی کرد و در نهایت با سود ۱۵ درصد سپرده های بانک ها مردم به بازار ارز و سکه رفتند و نتیجه آن عبور قیمت سکه از مرز یک میلیون تومان شد.
پس از این اتفاقات مسئولان بانک مرکزی با دستور دولت بحث ارز مرجع را مطرح کردند و نرخ ارز مرجع را ۱۲۲۶ تومان اعلام کردند اما این ارز تنها از نظر اسمی ارز مرجع بود و این موضوع بهای دلار را تا ۱۸۰۰ تومان افزایش داد. اما در مجموع با توجه به مسائل رخ داده در اقتصاد کشور وضعیت بدی در اقتصاد حاکم است و شالوده اقتصادی کشور به هم ریخته است.
در سال آخر مجلس هشتم نمایندگان در کمیسیون تلفیق با وزیران اقتصادی و مدیران بانک های دولتی و بخش خصوصی نشستی را برگزار کردند و راهکارهای برون رفت از شرایط در آن نشست بررسی شد و به این نتیجه رسیدیم که نرخ اوراق مشارکت حداقل ۲۱ درصد شود و نرخ سود سپرده ها نیز افزایش یابد تا مردم برای حضور در بانک ها انگیزه پیدا کنند و نهایتا نرخ سود سپرده افزایش یافت و بسیاری از افراد پول خود را به بانک ها بردند.
مسئولان اقتصادی کشور برای کنترل و کاهش نرخ ارز اتاق معاملات ارزی را تشکیل داده اند. به نظر شما این اتاق تا چه حد می تواند ثبات را در بازار ارز حاکم کرده و قیمت آن را کاهش دهد؟
هم اکنون نرخ ارز افزایش یافته و به مرز ۳۰۰۰ تومان رسیده و با این شرایط مسئولان اقتصادی نمی توانند نرخ ارز را کنترل کنند.
مسئولان مرکز مبادله ارزی را ایجاد کرده اند و این مرکز ارز را دو درصد زیر قیمت متوسط بازار ارائه می کند اما این موضوع نیز نمی تواند با افزایش قیمت ارز مقابله کند و ما شاهد این هستیم که پس از تاسیس این مرکز نرخ دلار تا ۲۶۰۰ تومان نیز افزایش یافته است.
هم اکنون مسئولان اقتصادی کشور مرکز مبادلات ارزی را تاسیس کرده اند اما بسیاری از افراد به واسطه کار تجاری از این مرکز ارز تهیه می کنند و ارز را به بازار آزاد تزریق می کنند و مجددا قیمت ارز افزایش می یابد و مجددا یک فساد مالی و ارزی ایجاد می شد.
راه حل اساسی برای کاهش بهای ارز در بازار چیست؟
برای کاهش بهای ارز در بازار و تثبیت آن باید نرخ ارز را در بودجه سنواتی ثابت کرد و ارز همچون گذشته تک نرخی شود. ما در سال های گذشته از چند نرخی بودن ارز سابقه خوبی نداریم.
اخیرا اعلام شده است که دولت می خواهد ما به التفاوت نرخ ارز مرجع و ارز آزاد را به عنوان یارانه ارزی به مردم پرداخت کند!
یکی از مسائلی که کاملا غیر اصولی است این است که دولت گفته ما به التفاوت نرخ ارز را می خواهیم به عنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت کنیم که این موضوع غیر منطقی است.
مسئولان نمی توانند منابع کشور را هدر دهند. ما کشوری هستیم که تحریم هستیم و هم اکنون با کاهش فروش نفت روبه رو شده ایم و این موضوع در شرایط کنونی و با در نظر گرفتن افزایش حجم نقدنگی و افزایش حجم نقدینگی احتمالی اصولی نیست. در شرایطی که این اتفاق رخ دهد بسیاری از تولیدات کشور در روستاها و شهرهای کوچک تعطیل می شود و مردم به استفاده از این مبلغ کفایت می کنند.
دولت اگر می خواهد اقتصاد کشور از این شرایط خارج شود باید ما به التفاوت ارزی را به تولید تخصیص دهد و از تعطیلی بخش های تولیدی جلوگیری کند. هم اکنون ۷۵ میلیون نفر در ایران یارانه نقدی دریافت می کنند که این موضوع غیر اصولی است. البته این موضوع نیز سیاسی دارد.
مقصر اصلی کیست؟
بانک مرکزی در بدنه دولت است و مسئولان اجرایی کشور مقصر اصلی این نابسامانی ها هستند.
هم اکنون به واسطه بحران های اقتصادی که در دنیا رخ داده است ارزش دلار در تمام نقاط دنیا کاهش یافته است اما در ایران ایتگونه نیست و ما شاهد افزایش ارزش دلار هستیم.
ارزش پول ایران در این مدت کاهش یافته است و هم اکنون ارزش پول ایران در مقایسه با دلار جزء سه کشور آخر جهان است. هم اکنون کشورهای جنگ زده ای مانند افغانستان و عراق با افزایش ارزش پولی روبه رو هستند و جای تاسف دارد که ایران با این امکانات در چنین شرایطی قرار دارد.
قیمت واقعی دلار چقدر است؟
قیمت واقعی دلار به چند عامل بستگی دارد؛ هم اکنون تولید در ایران در شرایط مطلوبی قرار ندارد و در کنار این مردم یارانه نقدی نیز دریافت می کنند و نمی توان قیمت واقعی دلار را تعیین کرد. ما کشوری هستیم که چند عامل باعث می شود نرخ واقعی دلار در مقابل ریال مشخص شود. به طور مثال اگر کشاورزی و صنعت ایران فعال شود و به طور کامل به فعالیت خود ادامه دهند نرخ واقعی دلار ۲ هزار تومان است اما هم اکنون در شرایطی نیستیم که بتوانیم نرخ واقعی دلار را تعیین کنیم.
بهترین راهکار برای کاهش نرخ ارز چیست؟
زمانی که قیمت کالاهای مختلف افزایش یافت به سادگی نمی تواند آنها را کاهش داد. وقتی عرضه کم و تقاضا زیاد باشد تورم افزایش می یابد، هم اکنون در ایران عرضه کم و تقاضا زیاد است نرخ دلار افزایش یافته است.
رئیس بانک مرکزی اخیرا گفته که ۵٫۵ میلیارد دلار برای ارز مسافرتی توزیع می شد که هم اکنون قطع شده است. توزیع ارز مسافرتی به سود کشور بود چرا که مسافر به سمت بازار آزاد نمی رفت. هم اکنون مسافران برای دریافت ارز در بازارهای آزاد حاضر می شوند و همین موضوع نیز باعث افزایش بهای ارز می شود.
یکی از راهکارهای کاهش بهای ارز رفتن به سمت تک نرخی شدن است، همچنین باید بانک مرکزی توزیع ارز مسافرتی را مجدد آغاز کند.
با توجه به شرایط موجود نرخ ارز کاهش می یابد؟
هم اکنون بازار ارز آگاهانه به این شرایط رسیده است. نرخ ارز چندین سال نهایتا تا۱۰۰۰ تومان افزایش یافته بود و هم اکنون شرایط بازار ارز به شکلی است که اگر مسئولان بتوانند نرخ دلار را در مرز ۲ هزار تومان تثبیت کنند مناسب است.
پیش بینی شما از آینده بازار ارز چیست؟
هم اکنون هیچ اراده ای برای کنترل بازار نیست. نرخ دلار روز به روز در حال افزایش است و مسئولان می گویند در حال کنترل بازار هستند، اگر نرخ دلار به ۳ هزار تومان برسد چه کسی می خواهد کنترل کند؟
ثبت نظر